Vorige keer heb ik het gehad over één van de taken van de manager: het in gesprek gaan met medewerkers die regelmatig ‘ziek’ zijn. Dit is voor veel managers lastig, vooral voor mannen, omdat veel mannen niet sterk zijn in ‘empathisch’ denken en handelen. Daar is niets mis mee. Het is nou eenmaal zo. Mannen willen scoren, leiden, successen boeken. Maar er zijn ook veel vrouwen die niet empathisch kunnen denken. Van nature heeft een vrouw dat over het algemeen wel meer, maar door opvoeding en opleiding wordt het gevoel om empathie te kunnen en mogen tonen onderdrukt. Er moet gescoord worden. Er moet winst gemaakt worden. Er moet focus zijn op succes! Maar men vergeet dat dat alleen mogelijk is met de mensen die met en voor je werken.
Het nieuwe leiderschap vraagt anno 2011 meer empathie van de managers. Daniel Coleman, psycholoog en bedenker van het begrip ‘emotionele intelligentie’ schreef daar een mooi boek over: ‘Het nieuwe leiderschap’ (ISBN 978 90 254 2992 2). Hij schrijft “Als een leider zich niet of nauwelijks van zijn emoties bewust is, lukt het hem natuurlijk niet om zijn emoties goed te reguleren”. Hij pleit dan ook voor meer zelfinzicht van de managers dat voor inlevingsvermogen en zelfmanagement zorgt waardoor effectief relatiemanagement mogelijk is. Zelfinzicht speelt ook een belangrijke rol bij empathie: als wij bij voortduring geen weet hebben van onze eigen gevoelens, zullen wij ons ook niet kunnen voorstellen wat anderen voelen.
Bij hoog ziekteverzuim van medewerkers is het de taak van de managers om er achter te komen waarom iemand vaak ‘ziek’ is. Het vragen naar het waarom, het tonen van belangstelling is al voldoende. De manager is echter geen dokter of psycholoog of relatietherapeut, maar hij is wel iemand die weet waar de werknemer naar toe kan gaan om zijn problemen op te lossen. Stress is vaak de oorzaak van veel ziekteverzuim. Ieder mens gaat anders met situaties om en ervaart de ene persoon iets als stressvol en de ander vraagt zich af waarom iemand zich zo druk maakt. Stress is de grote ‘killer’ van deze tijd en stress uit zich op allerlei manieren. Mensen die spanning hebben en dat uiten doen dat ook ‘uiterlijk’ door te schreeuwen, door gejaagd door het leven te ‘rennen’, door woede-aanvallen en dat soort uitingen. Mensen die spanning niet uiten en het opkroppen krijgen vaak allerlei kwaaltjes van slaapstoornissen, buik-, hoofd-, rugpijnen tot meer ernstige ziektes aan toe. Een manager moet dus ook op de lichaamstaal en het sociale gedrag van zijn medewerkers letten en kan op grond van zijn waarnemingen een gesprek met iemand aangaan. De problemen die er zijn kunnen door het werk komen, maar natuurlijk ook vanuit de privé sfeer. Als er problemen zijn die werk gerelateerd zijn dan moet de manager in actie komen en bij privé problemen zoals financiële, relatie-, woon en andere problemen moet de manager doorverwijzen naar experts (vertrouwenspersonen, psychologen, hulpverlening bij veel schulden, relatietherapeuten, etc). In de tijd daarna moet hij belangstelling en betrokkenheid blijven tonen. Het zal hem een toegewijde en dankbare werknemer opleveren, die minder ziek is en dat is het doel: gezonde werknemers.
